Bakı Dövlət Universitetinin (BDU) Tarix fakültəsinin Mənbəşünaslıq, tarixşünaslıq və metodika kafedrasının təşkilatçılığı ilə 31 mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Gününün 105-ci ildönümünə həsr olunmuş “1918-ci il mart soyqırımı tarixi tədqiqatlarda” mövzusunda Respublika elmi konfransı keçirilib.

Tarix fakültəsinin elmi işlər üzrə dekan müavini, dosent Kəmalə Nəcəfovanın moderatorluğu ilə keçən elmi konfransda Milli Məclisin deputatı, BDU-nun Mənbəşünaslıq, tarixşünaslıq və metodika kafedrasının müdiri, professor Anar İsgəndərov, Qədim dünya və orta əsrlər tarixi kafedrasının müdiri, akademik, tarix elmləri doktoru Yaqub Mahmudov, Azərbaycan tarixi (humanitar fakültələr üzrə) kafedrasının dosenti Boran Əziz 1918-ci ilin 30 mart - 3 aprel tarixlərində Bakı şəhərində və Bakı quberniyasının müxtəlif bölgələrində, eləcə də Şamaxı, Quba, Xaçmaz, Lənkəran, Hacıqabul, Salyan, Zəngəzur, Qarabağ, Naxçıvan və digər ərazilərdə Bakı Sovetinin ordusu və daşnak erməni silahlı dəstələri tərəfindən azərbaycanlılara qarşı törədilən soyqırım aktının səbəbləri, dəhşətli faktları və nəticələri haqqında iştirakçılara geniş məlumat veriblər. Bildirilib ki, rəsmi mənbələrə əsasən, soyqırımın nəticəsində təkcə Bakı şəhərində 12 minə yaxın azərbaycanlı qətlə yetirilib, bütövlükdə Cənubi Qafqazda 50 min nəfərdən çox türk-müsəlman əhali məhv edilib, on minlərlə insan itkin düşüb. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tərəfindən azərbaycanlı əhaliyə qarşı baş vermiş bu dəhşətli faciənin ildönümü günləri, 1919 və 1920-ci illərin mart ayının 31-i iki dəfə ümummilli matəm günü kimi qeyd edilib. Sovet işğalından sonra proletar beynəlmiləlçiliyi təbliğ edən rejim bu dəhşətli tarixi unutdurmağa və xalqın hafizəsindən silməyə çalışsa da, buna nail ola bilməyib. Mart hadisələrinə hüquqi-siyasi qiymət Azərbaycan müstəqilliyini yenidən əldə etdikdən sonra Ümummilli Lider Heydər Əliyev tərəfindən verilib. Ulu Öndərin imzaladığı “Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında” 1998-ci il 26 mart tarixli Fərmanda azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən soyqırımına məruz qalması ilk dəfə rəsmi surətdə bəyan edilib. 1998-ci ildən 31 mart -Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü hər il ölkəmizdə dövlət səviyyəsində qeyd edilir. Fərmanda deyilir: “Beynəlxalq hüquqa görə, soyqırımı ən ağır beynəlxalq cinayət olmaqla, sülh və bəşəriyyətin təhlükəsizliyi əleyhinə yönələn təcavüz, insanlıq əleyhinə, müharibə və beynəlxalq terrorizm kimi cinayətlər qrupuna aid edilir. Soyqırımı cinayətinin hüquqi əsası BMT Baş Məclisinin 1948-ci il 9 dekabr tarixli 260 (III) saylı qətnaməsi ilə qəbul edilmiş “Genosid cinayətinin qarşısının alınması və cəzalandırılması haqqında” Konvensiya ilə müəyyən olunub. Konvensiyaya görə, soyqırımı hər hansı milli, etnik, irqi, yaxud dini qrupu tam və ya qismən məhv etmək məqsədilə törədilən hərəkətlərdir. İnsanlıq əleyhinə cinayətin tərkibini təşkil edən və bu sənəddə göstərilən əməllərdən hər biri 1918-ci ilin mart hadisələri zamanı ermənilər tərəfindən azərbaycanlılara qarşı törədilib və hüquqi baxımdan soyqırımı kimi qiymətləndirilməlidir”.

Konfransda AMEA-nın Məhəmməd Fizuli adına Əlyazmalar institutunun baş elmi işçisi Tahirə Həsənzadə “Türkiyəli alim Rza Nurun “Türk tarixi” əsərində Azərbaycan və 1918-ci il mart soyqırımı”, Azərbaycan tarixi (humanitar fakültələr üzrə) kafedrasının dosenti Lətifə Əliyeva “Mart soyqırımının qurbanı olan qadın və uşaqların taleyi sənədlərdə”, Mənbəşünaslıq, tarixşünaslıq və metodika kafedrasının dosenti, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Aydın Məmmədov “Azərbaycanda törədilən 1918-ci il mart soyqırımlarının demoqrafik vəziyyətə təsiri tarixi tədqiqatlarda”, Azərbaycan tarixi (humanitar fakültələr üzrə) kafedrasının doktorantı Səidə Mehrəliyeva “Mirzə Bala Məmmədzadənin əsərlərində mart soyqırımı” mövzusunda məruzələr ediblər.